menu

شماره تماس: 09910851637

ثبت نام    ورود اعضا       

اضطراب جدایی کودکان

خداحافظی های همراه با گریه و پرخاش، یکی از موارد شایع در اولین سال های زندگی کودک است. در زمان نزدیک به اولین تولد کودک، بسیاری از کودکان دچار اضطراب جدایی می شوند؛ به گونه ای که هنگامی که یکی از والدین میخواهد آنها را با شخص سومی تنها بگذارد، ناراحت می شوند. اگرچه اضطراب جدایی بخش کاملی از پیشرفت در دوران کودکی است، اما می تواند نگران کننده باشد.

درک کامل آنچه فرزند شما در حال انجام آن است و همچنین، داشتن چندین راهکار برای حل این مشکل، می تواند به هر دو شما کمک شایانی بکند.

آشنایی با اضطراب جدایی

نوزادان به خوبی با پرستار خود وفق پیدا می کنند. احتمالا این والدین هستند که برای جدایی از نوزاد خود مضطرب هستند. نوزادان زیر 6 ماه، تا زمانی که نیازهای آنها بر آورده شود، به راحتی با دیگران کنار می آیند.

بین 4 تا 7 ماهگی ، احساس دائمی بودن اشیا در کودکان شکل می گیرد. آنها درک می کنند که مردم و اشیا حتی زمانی که از دیدرس آنها خارج می شوند، باز هم وجود دارند. نوزادان می آموزند که زمانی که نمی توانند مادر و پدر خود را ببینند، این به معنی این است که آنها رفته اند. آنها مفهوم زمان را درک نمی کنند؛ بنابراین نمی دانند که مادر دوباره به خانه باز می گردد؛ بنابراین از غیبت وی ناراحت می شوند. خواه مادر در آشپزخانه باشد ، خواه در اتاق دیگر و خواه در سر کار، همه ی اینها برای کودک یک معنی دارد و تازمانی که مادر را از نزدیک مشاهده نکند، آرام نمی گیرد.

کودکانی که بین 8 ماه تا یکسال هستند و به صورت مستقل شروع به راه رفتن کرده اند، هنوز هم نسبت به جدایی از والدین خود نامطمئن هستند. معمولا، این زمان، همان زمانی است که اضطراب جدایی شکل می گیرد و کودک زمان جدایی از والدین بی قراری می کند.

چه کودک خود را برای دقایقی در اتاق تنها بگذارید و به اتاق دیگری بروید، چه اینکه کودک خود را در یک بعد از ظهر با پرستارش تنها بگذارید، یا به مهدکودک بفرستید، در همه این شرایط ممکن است کودک شما به گریه بیفتد و در مقابل جدا شدن از شما و توجه دیگران از خود مقاومت نشان دهد.

زمان اضطراب جدایی می تواند متفاوت باشد. برخی از کودکان ممکن بسیار دیر از این دوران گذر کنند و تا 18 ماهگی و شاید 2٫5 سالگی این جریان ادامه داشته باشد. برخی از کودکان هرگز آن را تجربه نمی کنند و برای برخی دیگر، اضطراب های جدی زندگی می تواند تداعی کننده اضطراب جدایی از والدین آنها باشد : مانند پرستار یا مراقب جدید، خواهر یا برادر جدید، نقل مکان به شهر جدید یا تنش در خانه.

این نوع اضطراب چقدر طول می کشد؟

اضطراب جدایی بسته به نوع واکنش کودک و نوع واکنش والدین بسیار متفاوت خواهد بود. در برخی از موارد، بسته به خلق و خوی کودک، اضطراب جدایی می تواند تا پایان دوره ابتدایی ادامه پیدا کند.

اضطراب جدایی که بر فعالیت های عادی کودک تاثیرگذار باشد، می تواند نشانه ی از اختلال اضطرابی عمیق در کودک باشد. در صورتی که در کودکی اضطراب جدایی بواسطه علائم افسردگی ظاهر شود، امکان وجود مشکلاتی مانند بدرفتاری با کودک یا سوء استفاده از وی نیز وجود دارد.

اضطراب جدایی احساس متفاوتی است که با احساس کودکان بزرگتر وقتی که نمی خواهند والدینشان آنها را ترک کنند فرق میکند (که معمولا با پرت کردن حواس وی می توان بر وی چیره شد.).کودکان می دانند که این موضوع والدین آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورتی که هر زمان که کودک شما گریه کرد شما برنامه های خود را کنسل کنید و به اتاق کودک بازگردید، باعث می شود تا کودک شما از این روش برای جلوگیری از این جدایی استفاده کند.

چه احساسی خواهید داشت ؟

به واسطه اضطراب جدایی که در کودک پدید می آید ، ممکن است شما احساسات مختلفی را تجربه کنید. ممکن است این احساس وابستگی کودک شما به شما ، و احساس وابستگی شما به وی خوب باشد، اما ممکن است به شما برای زمانهایی که صرف خودتان می کنید، سر کار می روید و یا کودک خود را با یک مراقب تنها می گذارید، احساس گناه بدهد. وممکن است احساسی که در زمان هایی که به نظر میرسد کودک شما به شما نیاز دارد و شما در آنجا حضور ندارید، به شما دست بدهد  و شما را به فکر فرو برده و ناراحت کند.

به خاطر داشته باشید که تمایلات کوچک شما برای ترک فرزندتان نشانه خوبی است از اینکه بینتان ارتباط های سالمی در حال شکل گیری است. در نهایت، کودک شما قادر خواهد بود این نکته را بخاطر بیاورد که پس از هر رفتن شما، برگشتنی وجود دارد؛ و در زمان غیبت شما احساس راحتی بیشتری را تجربه خواهد کرد. همچنین، این کار به کودکان این شانس را می دهد که مهارت های مقابله ای خود را تقویت کرده و تا حدی نیز مستقل شوند.

ساده تر کردن خداحافظی

نکات زیر می تواند باعث شود که این دوران برای والدین و کودکان ساده تر بگذرد :

  • زمان بندی همه چیز است. بین 8 ماه تا 1 سال که زمان شروع اولین اضطرابهای جدایی در کودک است، سعی نکنید که مراقبت از کودک خود را با استخدام یک فرد نا آشنا یا گذاشتن وی در مهدکودک شروع کنید. همچنین کودک خود را زمانی که خسته، گرسنه یا مضطرب است ترک نکنید. در صورتی که این امکان مقدور نیست، این زمان را تا پس از خوردن غذا یا خوابیدن کودک به تعویق بیندازید.
  • تمرین کنید. تمرین کنید که به آرامی از یکدیگر جدا شوید و به آهستگی هر چه تمام تر مکان های جدید و انسان های جدید را با وی آشنا کنید. در صورتی که قصد دارید کودک خود را با یکی از بستگان خود یا یک پرستار جدید تنها بگذارید، آن فرد را دعوت کنید تا در زمان هایی که شما در اتاق هستید با کودکتان بازی کنند و وقت بگذرانند. اگر میخواهید فرزند خود را به یک مرکز مراقبت روزانه بفرستید یا دوره پیش دبستانی وی شروع شده است و باید به مهد کودک خود برود، قبل از اینکه کودک خود را تمام وقت در آنجا بگذارید، چندین بار به اتفاق یکدیگر به آنجا بروید . در زمان های کوتاهی از روز کودک خود را با مراقب خود تنها بگذارید و این کار را تمرین کنید. بنابراین وی کم کم می تواند دوری از شما را بپذیرد.
  • آرام و سازگار باشید. زمان جدا شدن، یک خداحافظی پر از نشاط ترتیب دهید و طی آن نشان می دهید که خداحافظی دوست داشتنی و خوب است. آرام باشید و اعتماد به نفس خود را به فرزندتان نشان دهید.به وی اطمینان خاطر دهید که باز می گردید و این کار را با مفاهیمی توضیح دهید که کودک متوجه آن می شود. مانندگفتن جملهی “بعد از ناهار برمیگردم”. هنگام خداحافظی تمام توجه خود را به کودکتان معطوف کنید و هنگامی که به وی میگویید که میخواهید بروید به وی نگاه کنید؛ پس از رفتن به هیچ عنوان برنگردید چراکه بازگشتن کارها را بدتر می کند.
  • به وعده هایی که می دهید عمل کنید. این بسیار مهم است که زمانی که به کودک می گویید باز می گردید، این کار را انجام دهید. این که چگونه این اعتماد به نفس را به کودکتان می دهید که بتواند در آن زمان از شما جدا شود، بسیار حیاتی است.

یکی از سخت ترین قسمت های ترک کردن کودکان زمانی است که آنها برای شما گریه می کنند و جیغ می زنند. یکی از بخش های مهم این است که مراقبت کننده از کودک یا پرستار وی بتواند این شرایط را کنترل کند. به احتمال زیاد با گذشت زمان و تا زمانی که شما به ماشین تان برسید، فرزند شما آرام شده و با اشیا دیگری بازی می کند.

اگر سرپرستی یا مراقبت فرزند فرد دیگری را بر عهده دارید که دچار اضطراب جدایی است، سعی کنید که حواس کودک را به انجام یک فعالیت یا اسباب بازی گرم کنید یا با خواندن شعر، بازی کردن یا فعالیت های سرگرم کننده ای از این قبیل حواس وی را پرت نمایید. ممکن است این کار را تا زمانی که چیزی نظر کودک را جلب نماید ادامه دهید.

همچنین، سعی کنید که اشاره ای به پدر یا مادر کودک نکنید، اما به سوالات کودک با پاسخ های ساده و مستقیم جواب بدهید. می توانید بگویید :”مامان و بابا به محض اینکه شامشون تموم بشه برمیگردن. بیا با اسباب بازی هایت بازی کنیم”. این موقت است.

بیاد داشته باشید که این مرحله گذراست. اگر کودک شما تا کنون به کسی به غیر از شما اهمیت نمی داده است، این طبیعی است که خجالت بکشد یا دیگر انواع تنش ها را داشته باشد و اضطراب جدایی در وی بیش از دیگر کودکان باشد.

همچنین، به غرایز خود اعتماد کنید. اگر کودک شما از رفتن به یک مهدکودک خاص یا مرکز نگهداری روزانه کودکان خودداری می کند یا نشانه هایی از تنش ، مانند مشکلات خواب یا از دست دادن اشتها دارد، ممکن است که مشکلی در  مرکز نگهداری از کودک وجود داشته باشد.

اگر اضطراب جدایی تا زمان پیش دبستانی ، دبستان یا فراتر از آن ادامه داشته باشد، و با فعالیت های روزانه کودک و خانواده وی تداخل پیدا کند با پزشک مشورت کنید. این مشکل می تواند نشانه ای از وضعیت نادر اما جدی تری بنام اختلال اضطراب جدایی در کودک باشد. کودکانی که دچار این اختلال هستند، از افرادی که جزو خانواده وی نیستند، می هراسند و اغلب متقاعد شده اند که در صورت جدایی اتفاق بدی برای آنها می افتد. در صورتی که فرزند شما علائمی مشابه علائم زیر را دارد، حتما با پزشک خود مشورت کنید:

  • علائم هراس (مانند تهوع، استفراغ یا تنگی نفس) یا حملات هراس در زمانهایی قبل از اینکه والدین بازگردند.
  • دیدن کابوسهایی در مورد جدایی
  • ترس از خوابیدن به تنهایی (اگر چه این ترس در کودکانی که اضطراب جدایی نداشته اند، نیزشایع است.)
  • نگرانی بیش از حد از ربوده شدن یا دزدیده شدن یا ترس از رفتن به مکانی بدون والدین

برای بیشتر کودکان ، اضطراب جدایی از والدین بدون نیاز به مراجعه به پزشک برطرف می گردد. اما اگر در این مورد نگران هستید، می توانید به پزشک مراجعه کنید.

منبع : 

بازبینی شده توسط : Jennifer Shroff Pendley, PhD

تاریخ بازبینی : October 2016

ninipapa.com